Tìm hiểu chung về tác phẩm Tôi đi học - Dòng ký ức đẹp về buổi đi học đầu tiên

“Tôi đi học” - Tựa đề chỉ với ba từ nhưng diễn tả đầy đủ ý chính của cả một tác phẩm. Tác giả Thanh Tịnh đã thật khéo léo khi kể về buổi tựu trường đầu tiên mà ai trong đời cũng một lần trải qua. Một câu chuyện chất chứa biết bao kỷ niệm, nhẹ nhàng nhưng thật tha thiết biết. Ai cũng có một nỗi nhớ về ngày đầu tiên ấy, hãy cùng tìm hiểu chung về tác phẩm “Tôi đi học” để đắm chìm trong cảm xúc ngọt ngào, trong veo của buổi ban đầu ấy nhé!

1. Về tác giả Thanh Tịnh - Người cầm bút viết nên những cảm xúc đầy chất thơ

Thanh Tịnh sinh vào năm 1911 và mất năm 1988, tên thật của ông là Trần Văn Ninh. Thanh Tịnh sinh ra tại vùng ngoại ô thành phố Huế. Nói về sự nghiệp sáng tác, ông đã cho ra đời nhiều tác phẩm nổi tiếng như “Mòn mỏi”, “Tơ trời với tơ lòng”. Đồng thời, vào năm 1945 ông cũng tham gia phụ trách rồi làm Chủ nhiệm tạp chí Văn nghệ quân đội. Năm 2007, ông được Nhà nước tặng giải thưởng về văn học nghệ thuật. 

Sinh ra và lớn lên tại một vùng ngoại ô thanh bình, điều này đã ảnh hưởng đến chất nghệ sĩ trong ông rất nhiều, đa phần các sáng tác của Thanh Tịnh đều toát lên vẻ đằm thắm, ngọt ngào pha chút trong trẻo, tươi sáng. 

2. Tóm tắt tác phẩm “Tôi đi học” của Thanh Tịnh

Đây là câu chuyện kể mùa khai giảng lần đầu khi vào lớp Một của chính tác giả. Ngày đó có rất nhiều cảm xúc bỡ ngỡ, rụt rè và lo lắng. Tác giả được mẹ dắt tới trường nhưng cảm giác trong lòng lúc đấy đã có rất nhiều câu hỏi được đặt ra, nhìn đâu cũng tưởng tượng đủ mọi thứ trên đời. Tuy nhiên sau những cảm xúc lo sợ, bồn chồn ấy thì cậu bé lớp 1 cũng phải rời xa vòng tay mẹ để bước vào lớp gặp bạn bè và cô giáo. Mặc dù có hơi lo lắng nhưng tác giả vẫn phải tập quen với việc không có mẹ ở bên cạnh, ngồi cùng các bạn và học viết những nét chữ đầu tiên: “Tôi đi học”.

3. Giá trị nội dung tác phẩm “Tôi đi học” 

Tác phẩm ra đời đã lâu nhưng tới giờ những cô cậu học trò khi đọc lại từng câu, từng chữ ấy thì kỉ niệm trong sáng nhất của buổi đi học ban đầu lại hiện về. Ai cũng sẽ có những suy nghĩ tưởng chừng chẳng diễn ra thành lời được, nhưng nhờ Thanh Tịnh cảm xúc ấy là bồi hồi trào dâng, nguyên vẹn trở lại. Thanh Tịnh đã cực kỳ tinh tế để diễn tả trọn vẹn cảm xúc trong veo của nhân vật “tôi” về những kỉ niệm ngày đầu tiên đi học. 

“Tôi đi học” chứa đựng cả những yếu tố mang đậm tính nghệ thuật, tác giả đã vô cùng thành công khi miêu tả tinh tế, chân thật diễn biến tâm trạng của ngày đầu tiên đi học. Thanh Tịnh sử dụng ngôn ngữ giàu yếu tố biểu cảm đi cùng hình ảnh so sánh độc đáo giúp dòng hồi tưởng trở nên xúc động và chân thật hơn bao giờ hết. Cả câu chuyện chứa đựng giọng điệu trữ tình và trong sáng. 

4. Dòng cảm xúc của nhân vật “Tôi” trong tác phẩm

“Tôi” chính là tác giả và cũng chính là chúng ta, dòng cảm xúc của nhân vật “tôi” trong truyện ngắn “Tôi đi học” được tạo nên bởi những cảm xúc hồn nhiên, trong sáng và bút pháp nghệ thuật miêu tả tâm lí nhân vật tinh tế của nhà văn. Bằng câu chuyện của bản thân, Thanh Tịnh đã nói hộ chúng ta cái cảm giác khó tả của buổi học đầu tiên, để rồi ai cũng nhớ về quãng thời gian ấy, đẹp đẽ làm sao! 

Hằng năm cứ đến độ cuối thu, khi lá vàng rơi và nhìn thấy mấy em nhỏ rụt rè nấp dưới nón mẹ lần đầu tiên đi đến trường thì nhà văn lại nhớ ngày đầu tiên đi học của mình. Sau mấy chục năm, tác giả – là cậu bé ngày xưa vẫn nhớ như in: “Buổi mai hôm ấy, một buổi mai đầy sương thu và gió lạnh. Mẹ tôi âu yếm nắm lấy tay tôi dẫn đi trên con đường làng dài và hẹp…”

Dòng cảm xúc khởi nguồn từ tâm trạng bồi hồi và cảm giác mới mẻ nhớ về khoảnh khắc được mẹ mặc cho bộ quần áo mới, cậu bé thấy mình đã là người lớn, cho nên tất cả mọi thứ đều phải thay đổi. Ý nghĩ ngây thơ và nghiêm túc của cậu học trò trong buổi đầu đi học hồn nhiên và đáng yêu biết chừng nào! Chính suy nghĩ và cảm nhận ấy khiến cho điệu bộ của cậu bé khác hẳn ngày thường. Mọi cử chỉ, hành động của cậu đều trở nên lúng túng, vụng về. Trí óc non nớt của cậu không thể hình dung ra được những điều gì xảy ra hằng ngày trong ngôi trường đẹp đẽ kia. Tâm trạng lo sợ phập phồng, khao khát tìm hiểu, ước muốn được biết bạn, biết thầy trong ngày đầu đi học giờ đây vẫn hiển hiện rõ nét trong ký ức nhà văn. Ngỡ ngàng và tự tin, cậu bé nghiêm trang bước vào giờ học đầu tiên của đời mình. Cứ vậy mọi thứ đều diễn ra tự nhiên theo đúng tâm trạng của bất kỳ ai khi nhớ về buổi đi học đầu tiên của mình. 

KẾT LUẬN

Dù ở lứa tuổi nào, bậc học nào thì ký ức trong những lần đầu tiên đến trường luôn đong đầy hạnh phúc và nhiều kỷ niệm khó quên nhất trong đời người. Truyện ngắn “Tôi đi học” của Thanh Tịnh thật sự là một tác phẩm văn xuôi đặc sắc, là trọn vẹn ký ức ngọt ngào, lấp lánh chất thơ. Khép lại trang văn, bạn đọc còn hồi hồi xao xuyến để rồi đâu đó vang lên câu văn “Hằng năm cứ vào cuối thu, lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bạc, lòng tôi lại nao nức những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường”…chúng ta lại thêm một lần nhớ về kỷ niệm thời học sinh sao mà thơ ngây và hạnh phúc đến thế. Xin mượn hai câu thơ của nhà thơ Thế Lữ để gọi tên cảm xúc ấy: 

Xem thêm:

• Hoàng Phủ Ngọc Tường cuộc đời và sự nghiệp sáng tác văn học
• Vè dân gian là gì? Hình thức và nội dung vè dân gian là gì?
• Top 16 cuốn sách hay nên đọc trong đời giúp bạn thay đổi