Tiên trách kỷ hậu trách nhân là gì? Làm thế nào để ngừng đổ lỗi cho người khác?

Trong cuộc sống khi người ta gặp khó khăn, vấp ngã thì câu nói “Tiên trách kỷ hậu trách nhân” vẫn được nhắn nhủ để khuyên răn, giúp bản thân mỗi người cố gắng tiến về phía trước. Câu nói đã tồn tại khá lâu thế nhưng vẫn còn mang nhiều ý nghĩa trong cuộc sống, vậy bạn đã thật sự nắm hết nghĩa của câu nói trên chưa? Nếu chưa hiểu rõ, cùng tham khảo ngay bài viết sau của chúng tôi.

1. Nghĩa của câu “Tiên trách kỷ hậu trách nhân”?

Hiểu đơn giản câu nói “Tiên trách kỷ hậu trách nhân” là khi chúng ta gặp khó khăn, trắc trở trong cuộc sống, đừng vội trách móc hay đổ lỗi cho người khác mà hãy xem xét cũng như nhìn nhận bản thân mình trước, xem chúng ta đã có sai lầm ở đâu để từ đó đưa ra hướng khắc phục tốt nhất. Trước khi đổ lỗi cho người khác “nhân” thì hãy xem lại bản thân, trách “kỷ” trước. Câu nói mang ý nghĩa vô cùng sâu sắc và cũng là một câu nói phổ biến được dịch ra nhiều thứ tiếng khác nhau ở nhiều quốc gia như Trung Quốc, Hàn, Anh, Mỹ,...

Thông qua câu nói, ông bà cha từ xưa muốn gửi gắm đến con cháu rằng đôi khi sự khó khăn, vấp ngã là một bài học để chúng ta tự nhìn nhận lại vấn đề của bản thân trước khi vội vàng đánh giá hay đổ lỗi cho người khác. Việc nhìn lại sai lầm của mình sẽ giúp bạn thấy được điểm mạnh, điểm yếu của bản thân để từ đó cố gắng hết mình cho những lần tiếp theo.

2. Làm thế nào để ngừng đổ lỗi cho người khác khi gặp sai lầm

Khi làm sai một điều gì đó, bản thân mỗi người rất khó để nhận ra đâu mới thật sự là nguyên nhân và càng khó chấp nhận hơn khi nguyên nhân sai lầm lại bắt đầu từ chính chúng ta. Ít ai hiểu được và chấp nhận điều đó, mà thay vào đó là đổ lỗi cho những yếu tố khách quan và phần nhiều là đổ lỗi cho người khác đã tác động để tạo nên những sai lầm ấy. Rất khó để có thể chấp nhận cũng như nhận sai về bản thân, bởi ai cũng có lòng tự trọng cực kỳ cao nên việc thừa nhận sai lầm nào đó là điều không thể.

Tuy nhiên, nếu mỗi người nhìn nhận theo hướng tích cực rằng sai lầm đâu hẳn là một điều gì đó quá ghê gớm mà đó chỉ là một thử thách, một lần “lầm đường lạc hướng” để giúp chúng ta nhận ra và thay đổi nó sớm hơn mà thôi. Chỉ có bản thân chúng ta mới tạo ra những điều tốt hơn, mới thay đổi cuộc sống của mình; việc đổ lỗi, trách móc chỉ khiến chúng ta mệt mỏi và chán chường, chẳng thay đổi những điều đã qua; Hãy học cách chấp nhận và cố gắng lên từng ngày, đó mới là sự thể hiện cho một người sống có bản lĩnh, dám làm và dám nhận và rồi ắt hẳn thành công sẽ đến với những người ấy mà thôi!

Sau đây là những bí kíp giúp bạn thay đổi và ngưng đổ lỗi cho người khác khi gặp sai lầm:

2.1 Thay đổi tư duy

Khi gặp vấn đề trong cuộc sống, đừng lúc nào cũng mang tâm lý nạn nhân, bản thân thì luôn thiếu sự chủ động, muốn từ bỏ thói quen “trách nhân trước khi trách kỷ” bạn phải thay đổi chính suy nghĩ của mình. Bạn cần suy nghĩ chủ động hơn, không nên để mọi thứ xung quanh ảnh hưởng đến quyết định cũng như hành động của mình, hãy tự xem xét lại mọi vấn đề của bản thân cũng như có trách nhiệm với những gì mình đã làm.

2.2 Thay đổi ngôn từ cho đến hành động

Nếu bạn có suy nghĩ và phát ngôn ra những câu đại loại như “Mình không học giỏi môn Toán là do bố mẹ không cho tiền đi học thêm”, “Do mưa quá nên mình làm biếng đi học”...thì đó là minh chứng rằng bạn đang có xu hướng đổ lỗi cho những sự việc mà bạn đang phải đối diện. Do vậy, bạn phải bắt đầu thay đổi ngay từ những điều nhỏ nhất, luôn mang suy nghĩ tích cực cũng như hãy để bản thân mình chủ động trong mọi tình huống và cứ thế dần dà theo thời gian, chắc chắn bạn sẽ tự thay đổi được những suy nghĩ của bản thân.

3. Ý nghĩa của câu nói “Tiên trách kỷ hậu trách nhân” trong cuộc sống ngày nay?

Một câu nói ngắn gọn nhưng hàm chứa nhiều bài học sâu sắc, giúp bản thân mỗi người sống tốt hơn từng ngày. “Trách kỷ” là một điều cần thiết và đúng đắn để giúp mỗi người tự vấn lại bản thân, nhìn nhận ta đã làm sai ở đâu, yếu kém ra sao để khắc phục và tốt hơn; có như thế bạn mới không ngừng phát triển hơn ở cả mặt tư duy, nhân cách cũng như đạo đức.

Hãy đặt mình làm trung tâm của mọi việc, suy nghĩ rằng dù thành công hay thất bại thì chúng ta đều luôn là người nắm rõ nhất. Đừng bao giờ ngủ quên trên chiến thắng và cũng đừng gục ngã trước thất bại, sai ở đâu ta làm lại ở đó. Khi biết “tiên trách kỷ hậu trách nhân”, chắc chắn bạn sẽ trở thành một người xứng đáng để được tôn trọng, tin tưởng cũng như ngưỡng mộ.

KẾT LUẬN

Mặc dù ra đời từ xa xưa thế nhưng câu nói của ông bà ta “Tiên trách kỷ hậu trách nhân” vẫn để lại những giá trị ý nghĩa và thiết thực trong cuộc sống. Câu nói là minh chứng cho một lẽ sống tích cực, thói quen văn minh và tốt đẹp hơn của con người - điều này rất cần được nhân rộng trong cuộc sống hôm nay và mãi về sau.