Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam - Nguyễn Đổng Chi

Kho truyện cổ tích Việt Nam là một kho tàng đặc biệt, mở ra những thế giới kỳ diệu và màu sắc hấp dẫn, làm cho các em nhỏ được trải nghiệm những chuyến phiêu lưu tuyệt vời. Tác phẩm lớn "Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam" của tác giả Nguyễn Đổng Chi, với 5 tập sách, vừa chính thức ra mắt độc giả bản in tái bản lần thứ 10. Bản in mới này đầy đủ với 201 câu chuyện chính, cùng với các phần nghiên cứu và khảo dịch. Điều đặc biệt là sách đã được bổ sung thêm hình minh họa tinh tế, giúp làm sống động thêm những câu chuyện thần kỳ. Hãy cùng Bigone tìm hiểu chi tiết về cuốn truyện hấp dẫn Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam nhé!

1. Truyện cổ tích là gì?

Truyện cổ tích là một thể loại văn học dân gian, gồm những câu chuyện tưởng tượng, lấy cảm hứng từ cuộc sống hàng ngày của con người. Những câu chuyện này được kể dưới dạng truyện ngắn, kết hợp với một không khí huyền bí và trí tưởng tượng, nhằm thể hiện ước nguyện về cuộc sống an vui và công bằng của con người. Đặc điểm nổi bật của truyện cổ tích là sự xuất hiện của các yếu tố kỳ ảo như phép màu, thần linh, nhằm phản ánh niềm tin vào luật nhân quả - rằng hành động thiện lành sẽ đem lại điều tốt lành, trong khi kẻ ác sẽ phải chịu trừng trị.

Những câu chuyện cổ tích xuất hiện dựa trên quan sát, trải nghiệm cuộc sống hàng ngày và những biến động của thời đại. Chúng thường thể hiện khát vọng sống một cuộc sống thiện lương, tự do, và đầy đam mê, góp phần xây dựng một xã hội công bằng. Đặc biệt, do tính chất truyền miệng và không nêu rõ về địa điểm cụ thể, cùng với ảnh hưởng của thời đại, truyện cổ tích trở thành một thể loại văn học dân gian đa dạng, với từng vùng miền Việt Nam có những phiên bản riêng biệt, làm phong phú thêm văn hóa dân gian nước ta.

2. Giới thiệu sách Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam

Bộ sách "Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam" (gồm 5 tập) là kết quả của sự hợp tác giữa Nhà Xuất bản Hội Nhà Văn và Đông A Books, được phát hành vào tháng 8 năm 2023 với mục tiêu mang đến cho độc giả một phiên bản sách được chỉnh lý cẩn thận nhất. Sự đổi mới rõ ràng bao gồm việc giữ nguyên tên gốc của các địa danh nước ngoài trong nội dung, cùng với việc thêm vào nhiều tranh minh họa tuyệt vời, chân thành tái hiện bản sắc dân gian Việt Nam, được thực hiện bởi hai họa sĩ nổi tiếng là Phạm Ngọc Tuấn và Phạm Ngọc Tân. Điều này tạo ra một ấn bản đặc sắc, hấp dẫn đối với độc giả đa dạng về độ tuổi và quan tâm.

"Kho tàng cổ tích Việt Nam" của GS. Nguyễn Đổng Chi (1915-1984) là một công trình nghiên cứu về dân gian Việt Nam nổi tiếng, được biết đến rộng rãi trong cả giới học thuật, giáo dục và độc giả. Bộ sách, được GS. Nguyễn Đổng Chi biên soạn và xuất bản từ năm 1957 đến 1982, gồm 5 tập, đánh dấu sự đóng góp quan trọng của ông trong việc bảo tồn và phát huy giá trị của truyền thống văn hóa dân gian Việt Nam.

Trong suốt 25 năm phát hành, "Kho tàng cổ tích Việt Nam" đã chinh phục lòng đam mê của nhiều thế hệ độc giả, học sinh, sinh viên, và những nhà nghiên cứu văn hóa dân gian. Đây không chỉ là tác phẩm đặc sắc của GS. Nguyễn Đổng Chi mà còn là biểu tượng của hơn 50 năm sự sáng tạo và đa dạng trong sự nghiệp văn học của ông, bao gồm nghiên cứu về văn học, lịch sử, Hán - Nôm và sáng tác văn chương. Trong quá trình sáng tác, GS Nguyễn Đổng Chi đã chia truyện cổ tích Việt Nam thành ba loại: cổ tích thần kỳ, cổ tích lịch sử và cổ tích thế sự, với sự hiểu biết sâu sắc về nguồn gốc lịch sử và nội dung của từng câu chuyện.

3. Vài nét về tác giả Khi tàng truyện cổ tích Việt Nam

Cố GS Nguyễn Đổng Chi, nguyên quê Phan Thiết (Bình Thuận), là con của nhà giáo Nguyễn Hiệt Chi. Tác giả đã hoàn thành tác phẩm đầu tay "Việt Nam cổ văn học sử" khi mới 27 tuổi, và nó được xuất bản lần đầu vào năm 1942. Đến năm 1957, ông tiếp tục ghi danh với công trình nghiên cứu "Lược khảo về thần thoại Việt Nam".

Ngoài tính cách hiền lành và ít nói, Nguyễn Đổng Chi đã dành hơn 50 năm trong sự nghiệp văn chương, đóng góp đáng kể ở nhiều lĩnh vực nghiên cứu và từng là một phóng viên trẻ. Ông đã đặt nền móng cho nghiên cứu về thần thoại, sưu tầm và nghiên cứu văn hóa dân gian. Ông cũng là người đầu tiên tìm hiểu về mối tương quan giữa truyện cổ tích Việt Nam và truyện cổ tích của nhiều quốc gia khác.

Với tác phẩm "Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam", GS Nguyễn Đổng Chi đã được trao Giải thưởng Hồ Chí Minh đợt 1 năm 1996, nhận được sự công nhận cho công lao suốt đời trong việc tìm kiếm và bảo tồn di sản văn hóa dân tộc. TS Lê Văn Hảo đã nhận xét về ông như là một nhà văn có tư chất biết ghi lại niềm hứng khởi, với nét ngây thơ và sự cảm động của một người kể chuyện và nhà thơ dân gian.

4. Nội dung Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam

Bộ sách được phân chia thành ba phần quan trọng. Phần đầu tiên, xuất hiện ở đầu tập đầu tiên, nhằm giúp độc giả hiểu rõ hơn về bản chất của truyện cổ tích. Nó bao gồm các khía cạnh như phân loại truyện cổ, sự phân biệt giữa truyện cổ tích, truyền thuyết, lịch sử và tiểu thuyết. Giáo sư chia truyện cổ tích thành ba loại chính: Cổ tích thần kỳ, cổ tích lịch sử và cổ tích thế sự. Phương pháp phân loại này đã được áp dụng tại một số đại học trong nước từ những năm 1960, dựa trên công trình của giáo sư Nguyễn Đổng Chi. Điều này giúp độc giả nắm bắt thêm về nguồn gốc, quá trình hình thành, và tác giả của truyện cổ tích.

Phần thứ hai, "Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam," chiếm một phần lớn trong bộ sách, dành cho độc giả đại chúng. Tác giả đã sưu tầm, nghiên cứu và lựa chọn 201 câu chuyện cổ tích phong phú, như "Sự tích dưa hấu," "Sự tích trầu, cau, vôi," "Thạch Sanh," "Thánh Gióng," "Tấm Cám," "Quan m Thị Kính," và nhiều câu chuyện khác. Các truyện được sắp xếp theo các chủ đề như nguồn gốc sự vật, sự tích đất nước Việt, thông minh tài trí và sức khỏe, anh hùng nông dân, truyện phân xử, truyện thần tiên, ma quỷ và phù phép, đền ơn trả oán, tình bạn, tình yêu và nghĩa vụ, truyện vui tươi dí dỏm. Mỗi câu chuyện kết thúc với phần Khảo dị, mô tả xuất xứ, so sánh với các phiên bản khác, và mở rộng tầm nhìn của độc giả về thế giới cổ tích đa dạng.

Phần cuối cùng, ở cuối tập thứ năm, tập trung vào những nhận định tổng quát của tác giả về truyện cổ tích Việt Nam. Tác giả tóm gọn những đặc điểm quan trọng như sự thấm đẫm của chất liệu đời sống xã hội Việt cổ, tính biểu trưng của nghệ thuật hiền hòa và nhân ái, cũng như tính chừng mực trong tâm lý dân tộc. Ông cũng nhấn mạnh vào loại truyện sinh hoạt chiếm tỷ lệ cao, tính cách phê phán hiện thực và vai trò tích cực của nhân vật nữ trong một số mảng truyện. Tác giả còn khám phá nguồn gốc của truyện cổ tích Việt Nam thông qua nghiên cứu về các trường phái cổ tích học, bước đầu xác định nguồn gốc và cấu trúc bản địa của truyện cổ tích Việt Nam. "Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam" do giáo sư Nguyễn Đổng Chi biên soạn, với 5 tập sách, đã ra mắt độc giả từ năm 1957 đến 1982, và qua 25 năm, đã chiếm trọn cảm tình của độc giả mọi lứa tuổi. Tập năm, ra mắt năm 1982, đã trải qua quá trình chỉnh lý kỹ lưỡng để chuẩn bị cho lần in đầy đủ sau này. Bộ sách còn được dịch ra tiếng Nhật từ khá sớm và được nhiều học giả quốc tế biết đến.

5. Review Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam

Bản in mới nhất của bộ sách "Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam" năm 2023, với tổng cộng 2.040 trang, là một tác phẩm đặc sắc chứa đựng 201 câu chuyện cổ tích ngắn gọn và tiêu biểu nhất, đã trở thành một "gối đầu giường" không thể thiếu trong lòng nhiều thế hệ người Việt. Những câu chuyện đặc sắc này được lựa chọn kỹ lưỡng theo các chủ đề như sự tích nước Việt, sự tích các câu ví, và sự tích anh hùng nông dân.

Các truyện về trí thông minh của người Việt, về tình bạn, tình yêu, đền ơn trả oán trong nhân gian và các truyện thần kỳ với thần tiên, ma quỷ, minh chứng cho sự đa dạng và sáng tạo phong phú của kho tàng cổ tích Việt Nam. Nét hài hước, vui tươi, dí dỏm trong cốt truyện là chất riêng không thể thiếu, khiến độc giả bị cuốn hút.

Nguyên tác của nhà nghiên cứu và học giả Nguyễn Đổng Chi đặc sắc với cách viết mộc mạc, tinh khiết và hồn nhiên, kết hợp giữa nét dân gian giản dị, cổ xưa và sự biến hóa linh hoạt trong cốt truyện. PGS Vũ Ngọc Khánh đánh giá cao "cách kể mộc mạc, có vẻ biến hóa và rất đáng tin."

"Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam" không chỉ là một bức tranh phong phú về thế giới cổ tích, mà còn là một nguồn bài học về nhân nghĩa, đối nhân xử thế, tinh thần sáng tạo và ý chí vươn lên. Tác phẩm này trở thành một kiệt tác kinh điển của văn hóa Việt Nam, đồng thời có ảnh hưởng sâu rộng trong giáo dục tư duy và nhân cách cho nhiều thế hệ người Việt.

Tái bản năm 2023 của "Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam" không chỉ đưa độc giả đến với những truyện hấp dẫn mà còn cung cấp phần Nghiên cứu và Khảo dị sau mỗi câu chuyện chính. Phần này được tác giả bổ sung cẩn thận, giúp độc giả so sánh và đối chiếu giữa truyện chính và nhiều truyện cổ dân gian cả ở Đông và Tây.

Sự công phu trong quá trình khảo dị, so sánh này làm tăng giá trị đặc biệt của bộ sách, là minh chứng cho sự đa dạng, lý thú và phong phú của kho tàng truyện cổ dân gian không chỉ trong văn hóa Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Các bài đánh giá và phân tích giá trị của bộ sách, đi kèm với mỗi tập, cung cấp thêm thông tin chi tiết về lịch sử ra đời, nguồn gốc phát triển, xu hướng và đặc điểm tư tưởng của truyện cổ tích.

Mong rằng bài viết trên sẽ giúp bạn hiểu chi tiết hơn về quyển sách Kho tàng truyện cổ tích Việt Nam. Hãy theo dõi Bigone thường xuyên để cập nhật thêm nhiều kiến thức bổ ích và thú vị khác nhé!

Xem thêm: