Cái tôi là gì? Cái tôi quá lớn có tốt không?

Chúng ta ai cũng là một cá thể riêng biệt, một bản thể độc lập và chẳng ai giống ai. Do đó, mỗi người đều có một cái tôi riêng. Tuy nhiên, cái tôi có những ưu điểm và nhược điểm riêng nên đôi khi bạn cần hạ cái tôi xuống để hòa hợp với những mối quan hệ xung quanh. Để tìm hiểu chi tiết về cái tôi là gì và cái tôi quá lớn có tốt không? Mời bạn cùng Bigone tham khảo qua bài viết này nhé!

1. Cái tôi là gì?

Dựa vào triết học, cái tôi là cái tôi ý thức hay là tôi, được bao hàm nhiều đặc tính, đặc thù độc lạ khác nhau để phân biệt với những cá khác xung quanh.

Trong phân tâm học, cái tôi là cốt lõi của tính cách liên quan đến thực tại và sự ảnh hưởng của tác động xã hội. Theo Sigmund Freud, "cái tôi" cùng với "nó" (id) và "cái siêu tôi" (superego) là ba miền của tâm thức. Đồng thời, cái tôi được hình thành khi con người sinh ra và quá trình tiếp xúc với thế giới bên ngoài. Từ đó, cái tôi học cách giao tiếp cư xử và kiểm soát được những ham muốn vô thức không được xã hội chấp nhận. Cái tôi chính là một miền của tâm thức, ngoài “nó” và “cái siêu tôi”. Cái tôi đảm nhận một vai trò quan trọng, có khả năng hòa giải ham muốn vô thức và tiêu chuẩn nhân cách, xã hội.

Ngoài ra, cái tôi trong Phật giáo được định nghĩa là ngã, lý giải dựa theo một thể tính trường tồn và không chịu sự tác động từ tụ tán hay sinh tử. Nói một cách dễ hiểu, cái tôi được hình thành từ thân thể và tâm thức. Hai yếu tố này có thể biến hóa và thay đổi theo thời gian.

Tóm lại, cái tôi là cái tồn tại, sống sót ở mỗi người từ khi sinh ra. Hiểu theo cách khác, cái tôi là sự tự nhận thức, nhìn nhận về tư cách, nhân phẩm và giá trị của bản thân đã trải qua từ đó xác định bản thân với những cá thể khác ngoài xã hội.

2. Quan niệm về cái tôi

Cái tôi được phát triển độc lập và được hình thành lớn dần theo thời gian sự vào quá trình sống của con người. Điển hình là trẻ em thường có tâm hồn vui tươi, hồn nhiên và nhanh chóng quên đi việc bố mẹ rầy la hay bạn bè xung quanh làm mình khóc. Tuy nhiên khi trưởng thành, bạn phải đối mặt với áp lực cuộc sống, thái độ của mọi người xung quanh hay sự khiển trách của sếp thì chúng ta sẽ biểu lộ sự tức giận, cáu gắt, khó chịu và dễ tự ái.

Cái tôi được nhìn theo 2 phương diện là tích cực và tiêu cực, được hình thành từ những nhìn nhận sai lệch về giá trị của bản thân và nhân phẩm. Qua đó, bạn dễ có thái độ e dè, tự ti hay tự tôn trước mặt mọi người. Song song đó cũng rất dễ bị tổn thương và hoài nghi về khả năng của chính mình. Nếu cái tôi quá lớn thì sẽ có xu hướng tự tin thái quá về chính mình, trái lại cái tôi nhỏ thì tự ti quá mức về bản thân và không làm hài lòng mọi người xung quanh.

3. Cái tôi quá lớn có tốt hay không?

Người có cái tôi càng lớn thương không có được hạnh phúc như những người khác. Khi đó, cái tôi sẽ làm bạn tự ái quá mức, có những suy nghĩ và tưởng tượng phi logic. Cái tôi lớn làm chúng ta dễ cho mình là vũ trụ xã hội, chìm đắm trong mặc cảm, tự ti về bản thân mãi không thể thoát ra ngoài. Lâu ngày cái tôi lớn còn cản trở bạn không thể nhìn nhận sự vật, sự việc theo đúng bản chất tự nhiên. Cái tôi quá lớn sẽ làm biến dạng mọi tích cách, khiến bạn dần thảo mai, giả tạo và có hành vi không hợp với những chuẩn mực đạo đức xã hội.

Qua đó, ta có thể kết luận rằng cái tôi lớn chỉ mang đến những điều tiêu cực và làm hại chính bản thân mình cũng như liên lụy đến những người xung quanh bạn. Nó khiến bạn không thể nhận thấy những giá trị của mọi người, dễ làm người khác bị tổn thương vì ra sức bảo vệ cái tôi của chính mình. Đó chính là nguyên nhân làm có bạn hình thành tính đố kỵ, ích kỷ và bản thân tự nhận khổ về mình. Nếu bạn biết cách loại bỏ cái tôi ra khỏi chính mình và cuộc sống thì chắc chắn rằng bạn sẽ trở thành người hạnh phúc, tâm trạng cũng trở nên nhẹ nhàng, thư thái hơn.

4. Làm thế nào để chúng ta hạ cái tôi của mình xuống?

Mặc dù cái tôi mang cho mình những điểm tiêu cực nhưng bên cạnh đó còn có những ưu điểm tốt chúng ta biết cách kiểm soát chúng để phù hợp với cuộc sống của mình. Để mang lại cá tính riêng cho bản thân, bạn có thể phát huy cái tôi của riêng mình ở một mức độ nào đó. Nếu cái tôi lớn thì bạn nên học cách tiết chế và giảm bớt để cuộc sống được dung hòa hơn.

Không so sánh bản thân với người khác

Bạn chỉ cảm thấy e dè, lo lắng và thiếu tự tin khi so sánh bản thân mình với người khác. Dù cho bạn so sánh theo hướng tích cực thì việc này thực sự không nên. Mỗi chúng ta sinh ra đều có một cuộc sống riêng, sở hữu cho mình những ưu điểm và nhược điểm riêng.

Bạn khó có thể thành công khi chỉ nhìn vào những điểm tốt mình và cảm thấy mọi người đầu không bằng bạn. Người thành công là người luôn biết lắng nghe, vui vẻ đón nhận những góp ý từ người khác. Bạn hãy biến những lời góp ý đó thành động lực để cố gắng và chăm chỉ phát triển mỗi ngày.

Học cách lắng nghe người khác nói về bản thân

Chắc chắn rằng, ai trong chúng ta cũng đều thích được khen ngợi và muốn người khác nói những điều tốt đẹp về mình. Nếu cái tôi quá lớn thì dễ khiến bạn cảm thấy khó chịu khi nghe những lời đánh giá không tốt về mình. Tuy nhiên, bạn nên học cách lắng nghe người khác nhận xét và góp ý về mình dù đó là những lời nói không tốt. Có thể đến một lúc nào đó, bạn sẽ nhận thấy những lời chê bai đó sẽ vô cùng giá trị để mình phát triển tốt hơn mỗi ngày.

Có nhìn nhận đúng về sự thành công, thất bại

Cái tôi lớn dễ làm bạn cảm thấy nhanh suy sụp, bỏ cuộc và không thể đương đầu với những thất bại. Bạn nên học cho mình cách nhìn nhận đúng về thành công và thất bại. Đó chính là những đích đến, không phải là kết quá hữu hình về vật chất, danh vọng và thăng tiến. Qua đó, bạn sẽ có cái nhìn khách quan và đưa ra những định hướng đúng đắn trên con đường đi đến thành công của riêng mình.

Thật bình tĩnh và luôn kiểm soát bản thân

Những sự việc xảy ra trong cuộc sống không bao giờ xảy ra đúng như ý muốn của chính bạn. Do đó, bạn cần phải học cách chấp nhận và buông bỏ cái tôi của mình để nhìn nhận sự việc lạc quan hơn. Nếu bạn đang gặp vấn đề nào làm bạn không hài lòng thì phải thật bình tĩnh để giải quyết, đừng nóng vội mà đưa ra những quyết định không sáng suốt. Bạn hãy lắng nghe cảm xúc và suy nghĩ của mình, hạ bớt cái tôi để đưa ra đáp án.

Hy vọng bài viết trên sẽ giúp bạn hiểu chi tiết hơn về cái tôi là gì và nhận thấy cái tôi không xấu nhưng cần phải điều chỉnh sao cho dung hòa với cuộc sống. Cái tôi quá lớn hay quá bé đều không tốt, cái tôi cần được điều chỉnh phù hợp với bản thân, cuộc sống để bạn có thể trở thành người vui vẻ, hạnh phúc và lạc quan nhất nhé!

Xem thêm:

• Enjoy cái moment nghĩa là gì? Nguồn gốc trào lưu enjoy cái moment?
• Teencode là gì? Trào lưu sử dụng teencode của giới trẻ hiện nay
• Con sen là gì? Vì sao con sen là kẻ hầu người hạ?