Baka là gì? Nguồn gốc, ý nghĩa và cách sử dụng phù hợp

Văn hóa anime Nhật Bản hiện nay xuất hiện nhiều và chiếm đông đảo thành phần nghiện phim hiện nay. Đặc biệt, trong những bộ phim thường xuất hiện những từ đệm của baka. Vậy baka là gì, những sắc thái Baka mà bạn biết để sử dụng cho phù hợp, cùng đọc kỹ hơn bài viết dưới đây.

1. Baka là gì?

Baka xuất phát từ gốc chữ Hán, và cách đọc từ này chuẩn tiếng Nhật là: 馬鹿/ ばか/ バカ. Đây là một tiếng lóng khá quen thuộc, không chỉ với người Nhật mà với nhiều người hiểu tiếng Nhật, hay yêu thích bộ môn truyện tranh đặc trưng của đất nước.

Baka là gì? Tại sao nó lại phổ biến tại Việt Nam

Nguồn gốc của từ trong tiếng Nhật để chỉ những điều ngớ ngẩn, ngu ngốc, và đôi lúc có nghĩa tiêu cực hơn để chỉ về sự đần độn. Tuy nhiên, baka không chỉ được dùng với nghĩa chế nhạo, hay đơn thuần mắng mỏ mà nó còn thể hiện được những điều ngớ ngẩn, điên rồ, hay có chút lố bịch với nhiều vấn đề trong cuộc sống.

Ngoài ra, Baka còn mang nghĩa những người được xem là mù quáng, dường như yêu thích, đam mê một điều gì đó ở mức cao nhất. Hay nó được dùng để bày tỏ tình cảm, sự ngưỡng mộ của người nói dành cho đối phương.

• 日本語バカ: phát cuồng vì tiếng Nhật.
• 野球バカ: Cuồng nhiệt, đam mê bóng chày.

2. Nguồn gốc của từ baka

Có nhiều người cho rằng, trong tiếng Nhật gốc thì từ baka được cấu thành từ hai từ 馬(Uma) – nghĩa là ngựa và 鹿(Shika) – nghĩa là hươu. Hai từ trên được ghép lại và hình thành từ 指鹿為馬(Shirokuiba), nghĩa là Chỉ hươu bảo ngựa.

Theo truyền thuyết dân gian, thời nhà Tần ở Trung Quốc có một vị tướng muốn hăm he, tranh giành ngôi vua với hoàng thượng. Để kiểm tra lại lực lượng của mình trong triều, ông đã dâng một con hươu và tâu với nhà vua rằng: Ta sẽ đến trao cho ngài con ngựa mạnh nhất.

Hình ảnh về câu chuyện gây dựng nên từ Baka huyền thoại

Những người đứng về thế lực của vị tướng, khiếp sợ với sức mạnh của ông thì mù quáng cho rằng con hươu ấy chính là con ngựa. Trong khi, những quan triều trung thành với vua vẫn xem và khẳng định đó là con hươu. Sau đó, khi vị tướng này lên ngôi, ông đã loại bỏ những vị quan thanh liêm ngày ấy để đảm bảo quyền lực về sau cho mình. Vì vậy, thành ngữ 指鹿為馬(Shirokiba) được ứng dụng để chỉ những người ngu ngốc, không biết ứng xử linh hoạt theo thời cuộc.

3. Các cách sử dụng từ baka trong tiếng Nhật

Trước khi tìm hiểu từ baka là gì, nhiều người vẫn lầm tưởng đây chỉ là ngôn ngữ phim, hay một câu trêu đùa tiếng nước ngoài. Nhưng, đây là một từ được dùng khá phổ biến trong đời sống của người sử dụng tiếng Nhật. Tùy thuộc vào mỗi vùng miền, mà cách phát âm và độ nặng nhẹ của chữ Baka sẽ có sự khác nhau. Với người dân Tokyo, thì chữ Baka thường ám chỉ những người mang vẻ ngốc nghếch, đáng yêu, dễ thương với giọng điệu nhẹ nhàng.

Baka còn có thể hiểu là lời khen cho sự dễ thương của bạn

Còn người vùng Kanto lại sử dụng chữ Baka như một cách để giễu cợt, chọc ghẹo hay chế nhạo người khác mà không có ý chế nhạo. Hay một số vùng vẫn sử dụng chữ Baka để thể hiện tương tự như chữ shouganai (hết cách rồi) và Kawai (dễ thương).

Lưu ý: Bởi tính chất sử dụng, văn hóa khác nhau trong việc sử dụng chữ Baka nên người sử dụng nên lưu ý để ứng dụng phù hợp, tránh gây hiểu lầm. Bạn chỉ nên sử dụng với những cuộc hội thoại cùng bạn bằng tuổi, hay nhỏ tuổi hơn để đảm bảo được tôn ti trật tự, cũng như phép lịch sử tối thiểu trong cuộc sống.

4. Những cụm từ baka phổ biến trong tiếng Nhật

Dưới đây là một số trường hợp sử dụng từ Baka bạn có thể tham khảo, để tránh gây hiểu lầm mà vẫn diễn đạt được mong muốn, suy nghĩ của mình trong đời sống.

• 激馬鹿(げきばか) – Gekibaka: Ngu hạng nặng.
• 超馬鹿(ちょうばか) (chou baka): Ngu không phải dạng vừa. Chữ 超trong ngôn ngữ của giới trẻ có nghĩa là quá quắt, có thể gọi là vãi. Vì vậy, từ này là siêu ngu, cực kỳ ngu, ngu vãi.
• 大馬鹿(おおばか) (oobaka): Đại ngốc. Có baka rồi thêm 大(to, lớn) nghĩa là đã hiểu. Câu này gọi là đại ngốc, đại ngu.
• 大馬鹿野郎(おおばかやろう) (oobaka yarou): Thằng đại ngu. Phiên bản kết hợp của hai cụm từ trên là thằng đại ngu, thằng này thật ngu.

Một số cụm từ kết hợp với Baka mang ý nghĩa tích cực, chẳng hạn như:

• 馬鹿 正直 （ばかしょうじき(Baka Shoujiki) ngây thơ, chân thành, vô cùng trung thực.
• 馬鹿 デ カ イ（バカでかい）(Bakadekai) Vô cùng to lớn, khổng lồ, lớn không thể tin được.

5. Câu chuyện ngoài lề xoay quanh về Baka

Trong từ vựng tiếng Nhật, có một từ cũng được bắt đầu từ chữ Bakabakashii - dùng để miêu tả hành động, hay ý tưởng nào đó mang tính viễn tưởng, xa rời thực tế hay thậm chí là không có một liên hệ nào để đem ra bàn bạc.

Theo từng trường hợp, bạn có thể sử dụng Baka tự nhiên nếu chưa thạo ngoại ngữ Trung

Còn trong thế chiến thứ II, người Nhật đã chế tạo ra loại bom máy bay ném xuống trong quá trình xâm lược Việt Nam. Quả bom được gọi là Ohka ( hoa anh đào). Nhưng, họ vẫn thường gọi nó là B.A.K.A để tiện theo dõi, và đó nhường như là quả bom có sức công phá lớn, thiệt hại rất nhiều về tiền và của.

KẾT LUẬN

Bài viết này đã cung cấp những thông tin cần thiết để giải đáp thắc mắc của độc giả khi tìm hiểu Baka là gì? Mỗi ngôn ngữ, có một vùng miền và nghĩa khác nhau nên bạn cần nắm chắc cách sử dụng để ứng dụng phù hợp, mang tới những cuộc hội thoại chất lượng.