Xài hay sài? Sơ xài hay sơ sài là từ đúng chính tả?

Tiếng Việt không chỉ đa dạng về cách sử dụng từ mà nó còn là một ngôn ngữ có rất nhiều từ đồng âm khác nhau. Chính vì thế rất khó để phân biệt và dễ mắc lỗi sử dụng sai. Trong số đó thì cặp từ “xài – sài” và “sơ xài” hay “sơ sài” là hai cặp từ đồng âm rất dễ gây nhầm lẫn nhất. 

1. Xài hay sài là từ đúng chính tả?

Trên thực tế, “xài” là một từ có bắt nguồn từ phương ngữ Nam bộ. Trong từ điển tiếng Việt, “xài” có nghĩa là tiêu dùng một vật, một điều gì đó. Ví dụ như xài tiền, loại sữa rửa mặt này xài tốt lắm,…Ngoài nghĩa này, “xài” cũng mang thêm một nét nghĩa của sự phung phí, đặc biệt nhấn mạnh trong cụm từ “tiêu xài hoang phí”.

Trong từ điển tiếng Việt, “sai” là một danh từ dùng để chỉ tên gọi chung của các bệnh nội khoa lâu khỏi ở trẻ em hoặc chỉ bệnh chốc lở trên đầu của trẻ nhỏ.

Cả hai từ “sài” và “xài” đều là những từ có nghĩa và đều có mặt trong từ điển tiếng Việt, tuy nhiên ý nghĩa và cách sử dụng của hai từ này hoàn toàn khác nhau. Nếu như muốn nói đến sự tiêu dùng, sử dụng thì chúng ta sẽ dùng từ “xài”. Tuy nhiên, từ này chỉ được dùng phổ biến ở miền Nam hơn là miền Bắc, người miền Bắc thường nói là “dùng”. 

2. Sơ xài hay sơ sài từ nào đúng chính tả?

Khi ta ghép cặp từ “sài” với “sơ” thì thành từ “sơ sài” là một từ đúng chính tả còn “sơ xài” là từ sai vì nó không có nghĩa. Tra cứu theo từ điển tiếng Việt thì từ “sơ sài” là một tính từ thể hiện sự đơn sơ, ít ỏi, không đủ đầy so với yêu cầu đã đặt ra trước đó. Trong đó: 

-“Sơ” là tính từ dùng để diễn đạt việc đó rất qua loa, không chi tiết, đầy đủ, kỹ càng.

-“Sài” là một phụ ngữ để bổ sung ý nghĩa cho từ sài. 

Vậy kết luận “sơ sài” mới là từ đúng chính tả tiếng Việt và có ý nghĩa, ta cũng có thể dễ dàng nhận ra một số từ đồng nghĩa của “sơ sài” là qua loa, qua quýt, đơn sơ,…còn từ trái nghĩa là kỹ lưỡng, chi tiết, đầy đủ,…

Trên thực tế, có rất nhiều người hay nói, viết sai từ “sơ sài” thành “sơ xài” bởi sự nhầm lẫn trong cách phát âm “x” và “s”. Đồng thời, nếu xét về tính biển thì do từ “xài” được sử dụng phổ biến hơn nên nhiều người lại nghĩ “sơ xài” là từ đúng chính tả.

Một số ví dụ có chứa từ “sơ sài”:

- Nội dung CV của chị khá sơ sài, không gây được ấn tượng tốt với nhà tuyển dụng.

- Đồ đạc trong gia đình của bạn có vẻ được bài trí khá sơ sài.

- Bài viết quá sơ sài không có nhiều thông tin thuyết phục người đọc.

Như vậy bài viết trên đã giúp cho biết biết được “sài hay xài” “sơ sài hay “ sơ xài” từ nào mới đúng chính tả. Hy vọng qua bài viết này, giúp cho bạn một phần nào đó trong việc nhận ra lỗi chính tả để có được cách sửa chữa kịp thời và sử dụng sao cho phù hợp trong văn nói và văn viết hàng ngày.